Drie op de vier kinderen liepen vorig jaar (pijnlijke) zonnebrand op

Ruim zeven op de tien kinderen tussen 12 en 18 jaar liepen vorig jaar een zonnebrand op. Bij meer dan een derde was die zelfs pijnlijk. Een nieuw onderzoek bij meer dan 4.000 jongeren in ons land bewijst dat zonveilig gedrag nog lang geen reflex is. Dit jaar slaan Euromelanoma en Stichting tegen Kanker de handen in elkaar, met een bijzondere focus op preventie bij kinderen en jongeren. “Verstandig omgaan met de zon is geen luxe maar een noodzaak, vanaf jonge leeftijd. Huidkanker blijft de snelst stijgende kanker in ons land met jaarlijks meer dan 50.000 nieuwe gevallen. Overmatige, onbeschermde blootstelling aan uv-stralen is de belangrijkste oorzaak daarvan.” ​ 

Primeur: in de strijd tegen huidkanker slaan Euromelanoma en Stichting tegen Kanker dit jaar de handen in elkaar. Als partners willen ze zonveilig gedrag stimuleren, specifiek bij de jongere generaties. Samen brengen ze expertise, educatief materiaal en netwerken samen. Ook Sundo sluit aan, met mobiele zonnecrèmepalen op kampen, om bescherming laagdrempelig en zichtbaar te maken voor kinderen en jongeren. 

Belang van zonbescherming van jongs af  

“Wie op jonge leeftijd verbrandt, loopt later meer risico op huidkanker”, zeggen dr. Thomas Maselis (dermatoloog en Belgisch voorzitter van Euromelanoma) en Lies Goovaerts (uv-expert van Stichting tegen Kanker). “Zonveilig gedrag op jonge leeftijd aanleren vergroot de kans dat dit gedrag later wordt verdergezet. Inzetten op de schoolomgeving is daarbij belangrijk. Kinderen zijn immers vaak op school op momenten dat de uv-index 3 of hoger is. Het is nodig om samen te werken met betrouwbare partners in het onderwijs, de zorg én de vrijetijdsorganisaties.” 

Zowel Euromelanoma als Stichting tegen Kanker reiken daarom educatief materiaal aan. Euromelanoma ontwikkelde vijf animatievideo’s in het Nederlands en Frans, gericht op jonge kinderen. Ze leggen op een speelse manier uit waarom zonbescherming belangrijk is. De video’s zijn beschikbaar via YouTube en Klascement (een gratis platform van Klasse voor leerkrachten). Vanuit het Europese netwerk wordt aanvullend educatief materiaal verspreid, op maat van lagere en secundaire scholen. 

Stichting tegen Kanker werkt al verschillende jaren pedagogische tools uit om kinderen op een speelse manier te leren hoe ze zich het best beschermen tegen de zon. In 2024 bereikten de ‘ZonneSlimme Scholen’, ​ met steun van de Vlaamse overheid in Vlaanderen en van La Roche Posay in Wallonië, zo’n 25.000 leerlingen in het Belgisch lager onderwijs. Via een pedagogische koffer – met tools, materialen en kant-en-klare lesideeën – worden leerkrachten en kinderen aangemoedigd om actief na te denken over bescherming tegen uv-straling. De impact is duidelijk: 

Toch is er ruimte voor verbetering: slechts 6% van de scholen heeft een uitgewerkt zonbeleid, en amper 12% checkt actief de uv-index bij buitenactiviteiten. 

Zonnebrand blijft dagelijkse realiteit bij jongeren 

Uit nieuw onderzoek van Stichting tegen Kanker bij Belgische 12- tot 18-jarigen (Indiville, 2024) blijkt dat jongeren zich niet automatisch beschermen tegen de zon. Jongeren werd gevraagd in welke mate ze bepaalde activiteiten ondernamen en, indien van toepassing, hoe vaak ze daarbij hun huid tegen de zon beschermden. Slechts bij twee activiteiten gaf meer dan de helft aan hun huid ‘altijd’ of ‘meestal’ te beschermen: tijdens zonvakanties (69%) en strandvakanties (64%). Maar tijdens gewone buitenactiviteiten – sporten, bezoek aan pretpark, festival… – geeft een meerderheid aan dat ‘zelden’ of ‘nooit’ te doen. 

Daarbij liep 74% het afgelopen jaar minstens één keer een lichte zonnebrand op, 35% minstens één keer een goede verbranding met ongemak en pijn en 9% een zware verbranding met symptomen van een zonnesteek. Ook blijft een gebruinde huid verbonden met het schoonheidsideaal: 31% van de jongeren vindt een kleurtje krijgen belangrijk en 16% verbrandt liever dan zonder zongebruinde tint terug te keren uit vakantie. 

Voor de meeste jongeren vormen ouders (54%) en familie (38%) de belangrijkste informatiebronnen over huidbescherming tegen de zon. Opvallend is dat TikTok (21%) op de derde plaats staat, nog vóór vrienden, de huisarts of dermatoloog. Eén op de tien jongeren volgt influencers die soms advies geven over omgaan met de zon, en bijna een kwart van hen heeft ooit al die raad gevolgd. Dit advies is meestal gericht op bescherming, maar er circuleren ook verontrustende aanbevelingen, zoals het smeren van olie, het gebruiken van zonnecrème met een lage(re) beschermingsfactor, bewust onbeschermd zonnen, onder de zonnebank gaan en het toepassen van tanning-neussprays. 

Zonveilige generaties opvoeden 

De samenwerking van Euromelanoma en Stichting tegen Kanker is meer dan een eenmalige actie. Door kinderen en jongeren structureel te bereiken met informatie en goede voorbeelden, bouwen de organisaties aan een generatie die zich bewust én weerbaar opstelt tegenover de zon. ​ 

Dr. Maselis, dermatoloog (Euromelanoma) en Dr. Le Ray (Stichting tegen Kanker): “Als we vandaag zorgen dat jongeren hun huid goed beschermen, vermijden we duizenden huidkankers later. We willen een generatie opvoeden voor wie zonbescherming vanzelfsprekend is. Zonveilig gedrag moet net zo normaal worden als je handen wassen, je tanden poetsen of een fietshelm opzetten.” 

Campagne is mede mogelijk gemaakt dankzij deze sponsors.

Campagnemateriaal

Over Euromelanoma – www.euromelanoma.eu

Euromelanoma, een geëngageerd netwerk van Europese dermatologen in 33 landen, streeft naar meer bewustzijn rond huidkanker. Daarvoor zet Euromelanoma sterk in op het informeren en sensibiliseren van het grote publiek. Anderzijds delen de dermatologen hun wetenschappelijke kennis en ervaring met de zorgsector. Ook werken ze samen met beleidsmakers om ervoor te zorgen dat de behandeling van huidkanker volledig wordt erkend en ondersteund in de gezondheidszorg. Euromelanoma werd in 1999 opgericht door zes Belgische dermatologen.

Voor meer info
​RCA PR I Kirsten Van de Werf I Tel. +32 492 12 77 54 I kirsten.van.de.werf@rcapr.be I www.rcapress.be